Fındıq bitkisinin təsviri

Fındıq(Corylus L.) tozağacı (Betulaceae Ş.F.Gracy) fəsiləsinə aid  olub 20-yə qədər növü vardır. Mədəni halda becərilən bir növ-adi fındıq (C.avellana L.) 5-9 m hündürlükdə, 8-9 gövdəli koltipli ağac bitkisidir. Zoğları qırmızımtıl-qəhvəyi rəngli, üzəri codur, zərif tüklüdür. Budaqları hamar, boz rəngli, tumurcuqları xırda, oval formalı, zərif tüklü, qırmızımtıl-yaşıl rənglidir. Yarpaqları iri, kənarı dişli, üst hissəsi yaşıl, alt tərəfdən boz yaşıl rəngli, pənbəlidir. Bitki birevli, çiçəkləri ayrı cinsiyyətlidir. Erkək çiçək topası sırğa tipli olub budağın böyründə yerləşir. 3 ədəd dişi çiçək tumurcuğu bir yerdə yerləşir və onlardan yanlız iki kənardakılar açılaraq çiçək verir. Orta tumurcuq normal inkişaf etmədiyindən açılmır.

Meyvəsi bir toxumlu quru meyvədir. Meyvənin üzərini müxtəlif uzunluqda olan don (qərzək) örtür

Kök sistemi səthidə yerləşir, çoxlu pöhrə verir. 

Fındıq bitkisi kök pöhrəsi, basma və kolların bölünməsilə artırılır. 

Ölkəmizdə uzun müddətli  seçmə nəticəsində çoxlu sayda xalq seleksiya sortları -  Ata-baba (Azərbaycan brendi), Yağlı fındıq, Gəncə fındığı, Əşrəfli, Qalib, Qızıl, və d. sortları yaradılmışdır. Eyni zamanda bir sıra gətirilmə sortlar da (Kudryavçik Çerkezskiy) təsərrüfatlarda becərilir.

Son üç ildə  İtaliyanın Ferero Şirkətinin məhsulu kimi Tək gövdəli üç adda yeni fındıq sortları ölkəmizə gətirilmişdir. Güclü kök sisteminə malik olan bu ağaclar keyfiyyətli və yüksək məhsul verir. Tonda Gifoni, Tonda Nokiani, Romana (tozlayıcı) ağacların əkin sxemi 5 metrə cərgə arası, 3 metrə bitki arası məsafə saxlanılmaqla nəzərdə tutulur. Ağacların yanında yeni pöhrələr əmələ gəlmir. Bu sxemlə bir hektara 660 ağac əkilir. Bu sortlardan  iki illik tinglər əkildikdə birinci ildən məhsul verir.